Ik met mijn Joods/Christelijke achtergrond heb twee mensen in mijn kennissenkring die zoals dat heet ‘kind van foute ouders’ zijn. Pijnlijke gesprekken heb ik gevoerd met ze. Over hun (misplaatste) schuldgevoelens.
Het is zoiets als onze huidige koningin Maxima. De vader (en/of moeder) deden zaken die niet door de beugel konden, maar zij zelf werden jaren nadien geboren.
WOII heeft alleen maar slachtoffers gemaakt. Ook in de tweede en zelfs de derde generatie. Ik heb er dan ook geen enkele moeite mee dat ook de kinderen van ouders die aan de andere zijde stonden dan mijn vader en moeder, hun doden willen gedenken.
Maar zover zijn we anno 2013 blijkbaar nog niet…….
Neem de gemeete Vorden in de Achterhoek. Die schrapt de geplande herdenking van Duitsers op 4 mei. Aanvankelijk wilde de organisatie het mogelijk maken om na de reguliere herdenking via de graven van Duitse militairen de begraafplaats te verlaten.
De gemeente Bronckhorst, waar Vorden onder valt, is bang dat een aangekondigde demonstratie van anti-fascisten uit de hand loopt.
De linkse groep AFVN noemt het “een wijs besluit” dat de herdenking van Duitsers niet doorgaat. De groep noemt burgemeester Aalderink een bange burgemeester, die gezwicht zou zijn voor kritiek van onder meer het Nationaal Comité 4 en 5 mei.
Bronckhorst en het lokale herdenkingscomité gaan overleggen met de Joodse belangenorganisatie CIDI en een slachtoffer- en nabestaandenorganisatie om afspraken te maken voor volgend jaar.
Deze week verscheen het boek ‘Verzwegen Leven’. In het boek laat auteur Zonneke Matthée vrouwen en meisjes uit een fout gezin aan het woord, die beschrijven welke enorme invloed de oorlog heeft op hun latere leven.
Zonneke Matthée is als geassocieerd onderzoeker zelf verbonden aan het NIOD. Het taboe op fout leeft (al dan niet heimelijk) voort, schrijft ze. Kinderen die van hun ouders voor de NSB van Mussert of voor de ‘groot-Germaanse gedachte’ van Rost van Tonningen kozen, houden daar hun leven lang last van.
Ook schrijfsters Laura Starink, Leoni Jansen en Bettina Drion doken met een knagend geweten in hun familiegeschiedenis. Alledrie zochten zij uit op wat voor manier hun (groot-) ouders zich schuldig maakten aan de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog.
Deze maand een uitgebreid artikel in OPZIJ over hun ‘foute’ geschiedenissen.
Zaterdag zal Maxima in haar nieuwe rol als koningin-gemalin ook op de Dam staan. Om de doden te herdenken. Aan wie zal ze denken? Aan de 18.000 verdwenen mensen van Argentinië en de ‘dwaze moeders op het plein’ of aan haar vader die onderdeel uitmaakte van de foute regering Videla?
Iedere oorlog is een vuile, dat hebben we redelijk recent ook gezien in voormalig Joegoslavië. En wat te denken van 18 oorlogen heden ten dage in Afrika met zijn talloze slachtoffers?
Herdenken betekent overleven. Aan welke kant je (groot-) ouders ook maar hebben gestaan. Het levert per definitie slachtoffers op, ook in volgende generaties! Dat moeten we met zijn allen toch niet meer willen!
Lees ook:Ruby Wax over haar depressies en successen hier te zien in College Tour
Lees ook:Legendarische Vera Lynn (97) werkt aan 90-jarig jubileum-album
Lees ook:Carrièretijger zegt baan, huis, huwelijk op en reist met kartonnen vader rond
Lees ook:Moeders invloed op het al dan niet seksistisch worden van haar kinderen
Lees ook:30 jaar na ‘Not without my daughter’ doet de dochter zelf haar verhaal
Beste Dirkje,
Even over Vorden: het is niet helemaal duidelijk wat je standpunt nu is. Ik kan wel melden (was er zelf bij) dat het publiek door de organisator avn de 4 mei-herdenking in staat werd gesteld langs de nazigraven te lopen, en dat de gemeente dat niet heeft belet. Dat hoort een fatsoenlijke gemeente wel te doen op die dag. Het staat m.i. iedereen vrij allerlei doden te herdenken maar niet op 4 mei nazi’s, en dan om 20:05, direct aansluitend op de officiële dodenherdenking. De mensen daar snappen kennelijk niet dat je op geen enkele manier steun moet geven aan nazisme, dat nog steeds voortleeft in de vorm van neonazisme. De neonazi’s hebben op hun sites geschreven dat ze het prachtig vinden dat de ‘alte Kameraden’ herdacht worden….
Ik vind overigens de behandeling van ‘kinderen van foute ouders’ van na de oorlog diep en diep treurig.
M vr gr
Arthur Graaff
hoofdred. Nieuws-wo2.tk
Beste Arthur
Een oorlog maakt alleen maar slachtoffers en dat nazisme levensgevaarlijk is, ben ik volkomen met je eens. Maar ik vrees dat je ideologieën niet de kop indrukt met regels en uitsluitingen.
Het zijn er niet veel meer: de mensen die WOII aan den lijve ondervonden, de generatie van mijn ouders. Ik denk dat er bij elke nieuwe generatie scherpe kantjes van af gaan.
Ik weet dat wijlen mijn vader bij het vernemen van zoiets als het ‘samen’ herdenken van een rotoorlog, nog door roeien en ruiten was gegaan in de jaren ’70, om dezelfde reden dat jij het niet kies vindt om nazi op de 4e me te herdenken.
Toen de beste man ouder werd, ging hij daar toch ook genuanceerder over denken.
Tenslotte willen neo-nazi’s niks liever dan genoemd worden en publiciteit krijgen. Ik zeg: ‘negeren, die zwart- en bruinhemden’!’
Hartelijks en dank voor jouw reactie,
Dirkje
Even los van hoe het ‘kind van de foute ouders’ heet (Rost van Tonningen, Chris van der Heijden, Maxima): het gaat er natuurlijk uiteindelijk HELEMAAL niet om wat die ouders hebben gedaan, maar hoe dit ‘kind’ (inmiddels volwassen) er NU over denkt. Is dit ‘kind’ in staat om te accepteren dat de ouders verschrikkelijke dingen hebben gedaan of wordt alles aangegrepen om ‘een boek te schrijven’, ‘een artikel te schrijven’, ‘de publiciteit te zoeken dmv bijvoorbeeld radio’. Meestal krijg je als lezer/toehoorder dan tóch weer het gevoel dat het er niet om gaat om ons te informeren, maar om iets negatiefs naar voren te brengen over verzetsstrijders, ‘gewone nederlanders’, joden en recente oorlogen die ‘ook heel erg zijn’: zodat de schuld van hun vader tenminste een gedeelde schuld is….Dus nee: kinderen uit foute gezinnen zijn niet en nooit verantwoordelijk voor de daden van hun ouders. Maar het is niet gek dat je je wél afvraagt: hoe was hun opvoeding? Als zij van hun nulde tot tiende systematisch ingepeperd kregen dat ‘joden slecht waren’: hoe denken zij daar dan NU over? Dat mensen hen dus soms zullen aanspreken op dat punt, moeten ook zij niet vreemd vinden. Ze moeten hun verantwoordelijkheid nemen: óf je blijft weg uit de publiciteit (niet iedereen hoeft zijn problemen toch via de media uit te vogelen…?), óf je accepteert dat mensen zullen vragen naar jouw standpunt NU. Niet dat van je vader of je moeder, maar jouw standpunt NU. Als je pa in 1943 actief was in de NSB (en dús mede verantwoordelijk is voor de dood van velen, laten we dat even niet vergeten…) is het bijvoorbeeld nogal sneu om hem en public te gaan verdedigen. Wel begrijpelijk misschien uit de ogen van een kind, maar niet geschikt voor anderen om naar te luisteren! En verder: laten we altijd blijven herdenken opdat dit nooit meer moge gebeuren! Nooit meer! Of het nu om joden, moslims, of wélke groep dan ook gaat: wat er in de Tweede Wereldoorlog is gebeurd is nog steeds verschrikkelijk. Ik heb bijvoorbeeld totaal geen familie om die reden, en mijn kinderen hebben ook weinig familie: uitgeroeid.