Er is veel veranderd in de 20ste eeuw. Technologisch, maar zeker ook wat betreft het leven van vrouwen.
Dat maken de tentoonstelling ‘De vrouw in de 20e eeuw’ en het boek ‘Pittige Moide’ wel duidelijk………
Opleiding, werk, geloof, huishouden, politiek, vrije tijd, relatie. Vrouwen namen het heft in handen.
Op de expositie vertellen veel Westfriese vrouwen over hun belevenissen en ervaringen. De vrouwen zijn geïnterviewd voor het boek ‘Pittige moide’ en talloze objecten uit de collectie van het museum ondersteunen hun verhalen.
Veel vrouwen van voor 1960 vertellen dat hun moeder weinig tot niets aan voorlichting deed. “Seksuele opvoeding hebben we nooit gehad. Dat hoorde je van je oudere zussen. Ik weet nog dat ik een emmer zag staan met vuil water en lappen erin. Ik vroeg aan moeder: ‘Waar zijn die voor?’ Ze antwoordde: ‘Dat vertel ik je later wel.’ Je begrijpt: dat moet ik nog horen! Toen ik zelf ongesteld werd was dat vreselijk, er werd gezegd: ‘Doe dit maar om en klaar’!”
Vooral in katholieke dorpen was het grote gezin een zegen. De Wognumse gemeenteraad stelde in 1940 dat het strafbaar was om voorbehoedsmiddelen te hebben. De jaren ’60 brachten de seksuele revolutie. Voorbehoedsmiddelen zoals de pil werden langzaam gemeengoed, ook bij de katholieke bevolking.
Rond 1900 was de enige vorm van voorbereidend hoger onderwijs in Hoorn de HBS. In die tijd waren er 86 leerlingen van wie 10 meisjes. Het voortgezet onderwijs bestond uit de Naaischool, de Teken-, Muziek- en Zangschool en de Burgeravondschool. Op het platteland waren weinig meisjes die verder mochten leren.
Na de Tweede Wereldoorlog veranderde dit een beetje. Er ontstond een tekort aan leerkrachten en zelfs gehuwde vrouwen werden als leerkracht aangesteld. Maar als vrouw kreeg je op je trouwdag een ontslagbrief, aangezien gehuwde vrouwen niet werden geacht te werken.
In 1947 kwam minister Beel met een verzoek waarin het in dienst nemen van getrouwde vrouwen zoveel mogelijk moest worden beperkt. Pas in 1955 werd een motie aangenomen waarin werd gesteld dat het niet de taak van de overheid was de arbeid van de gehuwde vrouw te verbieden.
“Toen ik 12 werd in 1950 was er geen sprake van doorleren. Mijn ouders hadden een kruidenierszaakje en zij hadden voor 5 gulden per dag een vrouw in dienst voor de schoonmaak. Toen ik van school kwam was het vanzelfsprekend dat ik die taak overnam, alleen kreeg ik 5 gulden per week. Elke ochtend werkte ik en ’s middags mocht ik naar de naaischool.”
De eerste Moedermavo kwam in 1975. De opleiding heeft velen een tweede kans gegeven en in hoge mate bijgedragen aan de emancipatie. Eén vrouw mocht van haar man wel naar school, als er maar om half 1 een warme maaltijd op tafel stond.
Deze en vele andere anekdotes zijn te lezen in ‘Pittige Moide’ en op de tentoonstelling ‘De vrouw in de 20e eeuw’ in het ‘Museum van de Twintigste Eeuw’, van 12 mei t/m 29 september 2013.
Lees ook:Waar het ‘gezeur’ van je moeder al niet goed voor is
Lees ook:Australiër ‘staat jaar droog’ en harkt $50.000,- binnen voor scholing meisjes-prostituees
Lees ook:Eugènie Herlaar: ‘Al die ouwe kerels op tv, met hun kale koppen en uitgezakte kinnen’
Lees ook:De sigarenmeisjes van Pekela
Lees ook:Voor het eerst meiden op Shakespeare-school in Stratford